“Τι;
Δεν έχεις χρωματιστά γυαλιά; Ούτε ροζ, ούτε κόκκινα, ούτε μπλε; Ούτε
μαγικά τζάμια, ούτε τζάμια του παραδείσου;” Βγαίνοντας στο μπαλκόνι μου,
πήρα μια γλάστρα και όταν ο υαλοπωλητής εμφανίστηκε κάτω στην είσοδο,
άφησα την μηχανή του πολέμου να πέσει κατακόρυφα στην άκρη του σακιδίου
του. Και μεθυσμένος με τρέλα, του φώναξα μανιασμένα: “Κάνε τη ζωή
όμορφη! Κάνε τη ζωή όμορφη!” Τι σημασία έχει η αιώνια καταδίκη, γι’
αυτόν που σε μια στιγμή βρήκε την απειρία της απόλαυσης;”
C. Baudelaire, La Spleen de Paris, Le Mauvais Vitrier
“Το δέρμα είναι ένα είδος συνάφειας: σε αυτό, μέσω αυτού, με αυτό, ο κόσμος και το σώμα μου αγγίζονται, η αίσθηση και το αισθητό, ορίζει το κοινό τους όριο. Δεν θέλω να αποκαλέσω το μέρος όπου ζω μέσον [medium], προτιμώ να πω ότι τα πράγματα αναμειγνύονται μεταξύ τους και εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση σε αυτό, αναμειγνύομαι με τον κόσμο που αναμειγνύεται μαζί μου.”
M. Serres, The Five Senses
Το θέμα της ομάδας μας
αφορά στον επανασχεδιασμό ενός δικτύου πέντε μικρών δημόσιων χώρων,
πέντε αστικών δωματίων, στο όριο του μεσαιωνικού και του νεοκλασικού
ιστού της Αθήνας. Οι πλατείες ως δημόσια δωμάτια δε θα αντιμετωπιστούν
ως δισδιάστατες επιφάνειες, αλλά ως τρισδιάστατοι χώροι στους οποίους οι
γειτνιάζουσες όψεις και τα δώματα αποτελούν μέρος του σχεδιασμού. Σε
ένα πρώτο στάδιο θα εξετάσουμε ομαδικά το χαρακτήρα αυτού του δικτύου
και στη συνέχεια η κάθε ομάδα καλείται να διατυπώσει το δικό της χωρικό
σενάριο, ερμηνεύοτας τη θέση της επιλεχθείσας πλατείας στο δίκτυο και
στον ευρύτερο αστικό ιστό.
Το μάθημα αυτό αποτελεί συνέχεια του
μαθήματος Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 3, όπου η ομάδα μας εξέτασε τη σχέση
κατοίκησης και έρωτα --ορίζοντας τον έρωτα ως μια κατάσταση έκστασης
των αισθήσεων-- και αποσκοπεί στο να μεταφέρει το ζήτημα αρχιτεκτονικής
και έρωτα σε διαφορετικές κλίμακες και συγκείμενα [contexts]. Αν η
κατοικία αποτελεί τον αρμόζοντα χώρο λόγου περί έρωτα, το χώρο όπου ο
ερωτισμός νομιμοποιείται, η σύγχρονη αστική πραγματικότητα τον έχει
εξοβελίσει ως παραβατικό. Έχει επιλέξει περιβάλλοντα στερούμενα
αισθησιασμού, αναγκάζοντάς μας να δούμε τον ερωτισμό στο δημόσιο χώρο
υπό το πρίσμα της αμαρτίας. Η αμαρτία για εμάς, καθώς αναφέρεται σε
κατάστασεις εκτροπής ή παραβίασης των εγκατεστημένων κωδίκων που
αποσκοπούν στην απόλαυση του υποκειμένου, θα αποτελέσει ένα μηχανισμό
αμφισβήτησης. Το θέμα μας εξετάζει ατμόσφαιρες και χώρους
πολυαισθητηριακής εγρήγορσης που έρχονται να αμφισβητήσουν τον
κομφορμισμό και πουριτανισμό του δημόσιου χώρου, τι είναι επιτρεπτό και
τι όχι, τι είναι συγκαλυμμένο και τι αποκαλυμμένο.
Πώς θα σχεδιάζαμε μια
πλατεία που ερμηνεύει χωρικά την αμαρτία και τον έρωτα; Πώς θα
σχεδιάζαμε έναν αρχιτεκτονικό μηχανισμό που επαναδιατυπώνει τον ερωτισμό
στο δημόσιο χώρο; Το ανταποδοτικό βλέμμα και η ηδονοβλεψία, το σώμα και
η αφή, η επίκληση απωθημένων αισθητηριακών τροπικοτήτων, η
επαναδιατύπωση των χρήσεων που μπορεί να είναι δημόσιες, οι σχέσεις που
προκαλούν ανάμειξη σωμάτων και αισθήσεων, οι ατμοσφαιρικές ποιότητες της
ύλης, του φωτός και του νερού είναι μερικά από τα θέματα που θα μας
απασχολήσουν, οδηγώντας μας σε μια χωρική επαναδιατύπωση του ερωτισμού
στο δημόσιο χώρο.
